Müslüman alemi için heyecanlı bekleyiş bu hafta sona eriyor. On bir ayın sultanı Ramazan başladı.
Teravih namazının hükmü ve mahiyeti nedir?
Sözlükte rahatlatmak, dinlendirmek anlamlarına gelen tervîha kelimesinin çoğulu olan teravih, dinî bir terim olarak, Ramazan ayında, yatsı namazı ile vitir namazı arasında kılınan nafile namaz demektir.
Resûl-i Ekrem (s.a.s.) ashabıyla beraber cemaat hâlinde bu namazı kılmış, onların iştiyakını görünce farz olur endişesiyle cemaatle kılmayı bırakarak yalnız kılmaya devam etmiştir (Buhârî, Salâtü’t-terâvîh, 1; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 177-178). Yine Hz. Peygamber, “Kim inanarak ve sevabını Allah’tan bekleyerek Ramazan namazını (Teravih) kılarsa, onun geçmiş günahları bağışlanır.” (Buhârî, Salâtü’t-Teravih, 1; Müslim, Salâtü’l-Müsâfirîn, 173) buyurarak teravih namazına teşvik etmiştir. Bu bakımdan teravih namazı, erkek ve kadınlar için sünnet-i müekkededir.
Teravih namazını dört rekâtta bir selam vererek kılmak caiz ise de, iki rekâtta bir selam vererek kılmak daha faziletlidir. Bu namazın her dört rekâtının sonunda bir miktar oturup dinlenmek müstehaptır. Bu dinlenmelerde tehlîl (lâ ilâhe illallah demek) ve salavât ile meşgul olunması uygundur.
Teravih namazı, Hz. Ömer, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerinden başlayarak günümüze kadar cemaatle yirmi rekât olarak kılınmıştır. Sahabeden kimse buna itiraz etmemiş ve âlimler tarafından da bu şekilde kabul edilmiştir. Günümüzde de, başta ülkemiz olmak üzere pek çok İslam ülkesinde teravih namazı cemaatle 20 rekât olarak kılınmaktadır.
Bununla birlikte şunu da ifade etmek gerekir ki, teravih namazı nafile bir ibadet olduğundan, farz gibi telakki edilmesi doğru değildir. Bu nedenle, yorgunluk, meşguliyet ve benzeri sebeplerle, teravih namazının evde 8, 10, 12, 14, 16 veya 18 rekât kılınması hâlinde de sünnet yerine getirilmiş olur.
Teravih namazının vakti ne zamandır? Yatsı namazını kılmadan önce teravih kılınsa geçerli olur mu?
Teravih ve vitir namazının vakti, yatsı namazının vaktidir. Ancak hem teravih hem de vitir namazı, yatsı namazının farzından sonra kılınır. Bu itibarla yatsı namazının farzından önce kılınan teravih ve vitir namazlarının iade edilmesi gerekir. Eğer vakit çıkmış ise; teravih’in kazası gerekmez, vitrin kazası gerekir (İbnü’l- Hümâm, Feth, I, 487; Kâsânî, Bedâî’, I, 290).
İlk önce yatsı namazının sünneti kılınır ardından yatsı namazının farzı kılınır. Farzın ardından yatsı namazının son 2 rekat sünneti kılınır.
Diyanet İşleri Başkanlığı teravih namazlarının 2'şer rekat olarak kılınmasını tavsiye etmişse de 4'er rekat olarak da kılınmaktadır.
Niyet:
Euzü Besmele çekilerek teravih namazına niyet edilir. “Niyet ettim Allah’ım senin rızan için teravih namazını kılmaya.” Sonra tekbir alınır ve eller bağlanır.
1. Rekat
Sırasıyla "Sübhaneke duası" okunur, "Euzü besmele" çekilerek "Fatiha suresi" ile birlikte "Zammı sure veya zammı sure yerine geçecek miktarda Kur'an-ı Kerim" okunur. Rüku ve secde yapılır.
2. Rekat
"Besmele, Fatiha ve zammı sure" okunur rüku ve secde yapılır ardından tahiyyata oturulur. İki rekat şeklinde kılınacaksa "Tahiyyat duası, Salli-Barik dualarıyla Rabbena duaları" okunur ve selam verilir. Eğer 4'er rekat olarak kılınacaksa ilk tahiyyata oturulduğunda "Tahiyyat duası ve Salli, Barik duaları" okunur sonra üçüncü rekata kalkılır.
3. Rekat
"Sübhaneke", "Euzü besmele, Fatiha ve zammı sure" okunur, rüku ve secdenin ardından dördüncü rekata kalkılır.
4. Rekat
"Besmele, Fatiha ve zammı sure" okunur, rüku secde yapılırak oturulur. Bu oturuşta "Tahiyyat duası, Salli-Barik ve Rabbena duaları"ı okunduktan sonra sağ ve sol tarafa selam verilir. Teravih namazı toplam kaç rekat kılınacaksa rekatlarda sıralama bu şekilde devam eder.
Teravih namazının ardından vitir namazı kılınır.
