28 Şubat 2023 tarihinde Meclis'ten geçen EYT düzenlemesi, son aşamada taslağa eklenen düzenlemeler nedeniyle milyonlarca vatandaşı kapsamayacak şekilde yasalaşmış ve tepkilere neden olmuştu.
2000 ile 2008 yılları arasında Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) girişi olup, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde bulunan 8 Eylül 1999 şartı nedeniyle emeklilik hakkını elde edemeyen vatandaşlar, Meclis'e sunulması beklenen torba yasa maddelerinde erken emeklilik teklifinin olup olmadığını araştırıyor.
Sosyal güvenlik uzmanı Mert Nayır, bu yeni grubun isminin 'Bizim Suçumuz Ne?' (BSN) olarak belirlendiğini ifade etti.
EYT kapsamında yer alan bu kişilerin, erken emeklilik konusundaki beklentilerinin ve taleplerinin Meclis'te tartışılması ise en iyi ihtimalle Nisan ayına kalmış durumda.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında emekli olamayan adaylar için belirlenen kademeli yaş şartları, işe giriş tarihlerine göre değişiklik gösteriyor.
İktidara yakın medyada 'müjde' olarak duyurulmasına karşın, henüz kademeli emeklilik konusunda net bir düzenleme yapılmış değil.
SGK Uzmanları, iddia edildiği üzere bir kademeli emeklilik yasasının gelmesi halinde, bu düzenlemenin şartlarının neler olacağını, prim gün sayılarını ve düzenlemeden kimler faydalanabileceğini açıkladı.
TORBA YASADA KADEMELİ EMEKLİLİK VAR MI?
Seçim sonrasında Meclis'e gelmesi beklenen yasa kapsamında bir dizi düzenleme yasalaşmayı bekleyecek. Bu düzenlemeler arasında kademeli emeklilik şartlarının da yer alması ise emeklilik adaylarının en büyük talebi.
Kademeli prim sistemi, işe giriş tarihine bağlı olarak belirlenen yaş şartlarını karşılayan kişilere kısmi emeklilik imkanı sunabilir. Ancak Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) kapsamında olmayan sigortalılar için kademeli yaş şartları geçerli olup, bu yaş şartı işe giriş tarihiyle belirleniyor.
8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanlar için EYT düzenlemesi, yaş şartı olmadan emeklilik fırsatı sunuyor. Yeni düzenleme ile 3 milyon vatandaşın bu haktan yararlanması öngörülüyor ve bu sayının 5 milyonu aşması bekleniyor.
EYT düzenlemesi, kısmi emeklilik talep edenleri de kapsayan yeni bir uygulamayı içeriyor. Kademeli prim sistemiyle birlikte, işe başlama tarihine göre belirlenen yaş şartını karşılayanlar kısmi emeklilik imkanından faydalanabilecek. Bununla birlikte, EYT kapsamında olmayan sigortalılar için kademeli yaş şartı bulunmakta ve bu yaş şartı da işe başlama tarihiyle belirlenmektedir.
Hizmet akdi ile çalışanların emekli olma sürecinde hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı, ilk kez sigortalı olunan tarihe bağlı olarak belirlenmektedir. Dolayısıyla, kademeli emeklilik talep edenlerin işe başlama tarihlerine bağlı olarak yaş şartlarını yerine getirmeleri gerekiyor.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda yapılan değişiklik öncesinde, kadınlar için emeklilik için gerekli sigortalılık süresi 20 yıl iken, erkekler için bu süre 25 yıldı. Ancak 8 Eylül 1999 tarihinde kabul edilen 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile kadınlar için emeklilik yaşı 58, erkekler için ise bu yaş 60 olarak belirlendi. Bu değişiklikle birlikte emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi şartlarına ilişkin kriterler revize edildi.
Sosyal güvenlik uzmanı Mert Nayır, yaptığı açıklamada, Emeklilikte Yaşa Takılanlar kapsamında 1999'dan sonra ortaya çıkan bir kanun olduğunu belirtti. Bu konunun ilk kez 2011 yılında gündeme geldiğini ve 2023 Mart itibarıyla kanunlaştığını vurguladı. Nayır'a göre, 1.7 milyon vatandaşın maaşları 2023 içinde ödendi. Ayrıca, EYT kanunundan sonra 8 Eylül 1999'da girişi olanlar yararlanırken, 9 Eylül girişi olanların yararlanamadığını ifade etti ve yeni teklifin bu kişiler için olduğunu aktardı. Bu yeni grubun isminin "Bizim suçumuz ne?" yani BSN grubu olduğunu belirtti.
6 MİLYON ÇALIŞANI İLGİLENDİRİYOR
2000 ile 2008 yılları arasında işe giriş yapmış yaklaşık 6 milyon çalışan var. Bu kişiler de bu konuda mücadele etmeye başladılar. Onlar da EYT hakkının verilmesini bekliyorlar. 9 Eylül 1999 ile 31 Aralık 1999 arasında sigorta girişi olanların, kadınlarda 43 yaş, erkeklerde 45 yaş olacak ve aranacak prim gün sayısı 6250 olacak.
Bu gruptaki yaklaşık 6 milyon çalışan, EYT hakkının kendilerine verilmesini bekliyorlar. 9 Eylül 1999 ile 31 Aralık 1999 tarihleri arasında sigorta girişi olanların, kadınlar için 43 yaş, erkekler için ise 45 yaş olacak ve bu süreçte 6250 prim günü aranacak.
Sigorta giriş yıllarına göre, 2000-2008 arası prim gün sayıları ve yaşlar artarak belirlenmiş bir emeklilik sistemi öngörülüyor. Örneğin, 2008'de işe giriş yapmış bir sigortalının 6925 gün prim ödeme koşulu olacak ancak kadınlar için 49, erkekler için 51 yaş şartı getirilecek. Detaylar ilerleyen günlerde açıklanabilir veya uygulama ilerleyen yıllarda hayata geçirilebilir.
KADEMELİ EMEKLİLİK TABLOSU
2000 sonrası ve sonrası işe giriş tarihlerine göre, SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı girişi olan kadınlar ve erkekler için farklı yaş ve prim günü şartları bulunuyor:
9 Eylül 1999'dan sonra SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 43 yaş ve 6.250 prim günü, erkekler için ise 45 yaş ve 6.250 prim günü gerekliliği getirilecek.
2000 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 43 yaş ve 6.325 prim günü, erkekler içinse 45 yaş ve 6.325 prim günü şartı olacak.
2001 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 43 yaş ve 6.400 prim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.400 prim günü koşulu aranacak.
2002 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 43 yaş ve 6.475 prim günü, erkekler için 45 yaş ve 6.475 prim günü gerekli olacak.
2003 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 44 yaş ve 6.550 prim günü, erkekler için 46 yaş ve 6.550 prim günü şart haline gelecek.
2004 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 45 yaş ve 6.625 prim günü, erkekler için 47 yaş ve 6.625 prim günü gerekliliği getirilecek.
2005 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 46 yaş ve 6.700 prim günü, erkekler için 48 yaş ve 6.700 prim günü şartı olacak.
2006 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 47 yaş ve 6.775 prim günü, erkekler için 49 yaş ve 6.775 prim günü gerekliliği getirilecek.
2007 sonrasında SGK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'na kayıt olan kadınlar için 48 yaş ve 6.850 prim günü, erkekler için 50 yaş ve 6.850 prim günü koşulu aranacak.