Türkiye, kendi kendine yeten tarım ve hayvancılık ülkesi olmaktan, dışarıdan et ithal eden bir ülkeye dönüştü.
Yanlış tarım ve hayvancılık politikalarının yanında plansız uygulamalar, Türkiye'yi tarım ve hayvancılıkta dışa bağımlı hale getirirken, her geçen yıl daha da çıkmaza sürüklüyor.
Hayvancılığın çöküşünün eşiğine geldiği şu noktada, iktidar telaşla toparlanma çabalarına başladı.
Bu bağlamda Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) Sosyal Tesisleri'nde gerçekleştirdiği basın toplantısında 2024-2028 yıllarında uygulanacak 10 maddelik Hayvancılık Yol Haritası'nı açıkladı.
"SUYU MERKEZE ALAN BİR SİSTEMLE ÜRETİM PLANLIYORUZ"
Söz konusu yol haritasının ilk başlığının "Hayvansal Üretimin Planlanması" olduğunu kaydeden Yumaklı, "Yeni sistemde, üretimin, maliyet, kapasite ve pazarlama imkanları doğrultusunda planlamasını ve ürünlerin bölgesel bazlı nerede, ne kadar üretileceğine dair üretim modelini oluşturduk. Stratejik öneme sahip kırmızı et, beyaz et, süt ve yumurtanın, kaliteli, yeterli ve sağlıklı üretiminin devamlılığı için, suyu merkeze alan ve doğal kaynakların korunduğu bir sistemle üretimi planlıyoruz. Bunu da hayvansal üretimin en temel girdisi kaliteli kaba yem üretim kapasitesini, mera varlığımızı ve yapılarını, pazarlama imkanlarını dikkate alarak gerçekleştiriyoruz. Ayrıca, sözleşmeli üretim modelini de yaygınlaştırıyoruz" ifadelerinde bulundu.
"HER KUZU VE OĞLAK İÇİNDE DESTEK VERİLCEK"
Desteklemeleri 'temel', 'yönlendirici' ve 'verimlilik' odaklı başlıkları altında üçe ayırdıklarını dile getiren Yumaklı, "Mevcut modelde aşısı ve kaydı olan her buzağıya destek veriyorduk. Yeni modelde buzağının yanı sıra aşısı ve kaydı yapılan her kuzu ve oğlak için de destek veriyoruz" dedi.
Uygulanacak yeni desteklemelerde üreten herkese, ürettiği kadar destek verileceğinin altını çizen Yumaklı, "Aile işletmelerine tüm hayvancılık desteklemelerinde ilk defa ilave destek veriyoruz. Bu sayede aile işletmeleri temel destekle aynı oranda ilave destek alarak, en az iki kat destek almış olacak" şeklinde açıklamalarda bulundu.
"KADIN VE GENÇLERE POZİTİF AYRIMCILIK UYGUKLADIK"
Yumaklı, kırsalda kadın ve gençlere yönelik pozitif ayrımcılık politikası uyguladıklarını ve bu kapsamda ilk defa bu gruplara %70 ilave destek verdiklerini açıklarken, verimliliği artırmaya yönelik suni tohumlama, yerli sperma, soy kütüğü ve ari işletme gibi destekleri de artırarak devam edeceklerini belirtti.
Yumaklı, yeni destekleme modeline ilişkin bir örnek vererek, şöyle konuştu:
"Mesela sahibi kadın olan bir aile işletmesi düşünelim. Tüm şartları yerine getirdiğinde, buzağı başına mevcut modelde 2 bin 68 lira destek alırken yeni sistemde, ilave verdiğimiz aile işletmesi, kadın desteği ve diğer verimlilik destekleriyle 5 bin 200 lira alacak. Yani 2,5 kat fazla destek alacak. Eğer bu işletme, ari işletme olursa ilave destek vereceğiz ve bu rakam buzağı başına 7 bin 900 liraya kadar çıkabilecek. Böylece desteği yaklaşık 4 kat artmış olacak. Diğer taraftan besici aile işletmesi, besilik olarak 20 buzağısını kesime kadar beslerse ve bu verimlilik kriterlerine uygun bir süreç olması durumunda, kesim anında dana başına ilave olarak 4 bin 500 liraya kadar destek alabilecek."
"HASTALIKTAN ARİ İŞLETMELERE İLAVE DESTEK VERİLECEK"
Hayvancılıkta üzerinde durdukları bir diğer önemli konunun ise hastalıklar olduğunu söyleyen Yumaklı, "Hastalıklardan ari işletme sayısının artması hayvancılığımız için büyük önem arz ediyor. Bunun temel iki sebebi, ekonomik kayıpları engellemek ve sürünün büyümesini sağlıklı bir şekilde gerçekleştirmek. Bu kapsamda hastalıktan ari işletmelere ilave destek vereceğimizi söylemiştim. Ayrıca, Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu (TKDK) desteklemelerinde ari işletmeleri önceliklendiriyoruz. Hastalıktan ari işletmelerden, ülkenin ihtiyacı olan genetik kapasitesi yüksek anaç hayvan üretimini sağlamış olacağız" ifadelerini kullandı.
"İLK ETAPTA 200 BİN GEBE SIĞIRI AŞILAYACAĞIZ"
Bulaşıcı hastalıklara karşı korunmada aşılama uygulamalarını yaygınlaştırmaya devam ettiklerine dikkat çeken Yumaklı, şunları dile getirdi:
"Aile işletmelerinde buzağı, kuzu ve oğlak sağlığını koruyucu tedbirlere ağırlık vererek gerekli aşı desteğini Bakanlık olarak biz sağlayacağız. Buzağı kayıplarını azaltmak için, ilk etapta 200 bin gebe sığırı aşılayacağız. Kuzu kayıplarını azaltmak amacıyla ülke genelindeki tüm küçükbaş hayvanlara bu yıl içinde koyun-keçi çiçek aşısı, yeni doğan tüm küçükbaş hayvanlara ise koyun-keçi vebası aşısı yapılacak."
"VETERİNER YOL KONTROL VE DENETİM İSTASYONLARI AÇILACAK"
Hayvan hareketliliğini kontrol altına almak ve hayvan hastalıklarının yayılmasını engellemek için Veteriner Yol Kontrol ve Denetim İstasyonları açacaklarını ifade eden Yumaklı, "Buradaki amacımız, hastalıklı hayvanın başka bir bölgeye giderek hastalığın yayılmasını engellemek. Ayrıca bu istasyonlarda yapılan kontrollerle hastalığa yerinde ve erken müdahale etmek. 7 gün 24 saat görev yapacak bu istasyonlardan ilkini Erzurum'da açtık. Önümüzdeki günlerde ikincisini Elazığ'da açıyoruz. Yıl sonunda bu sayıyı 7'ye çıkartacağız" dedi.
Bakan Yumaklı, açıklamalarını şu şekilde sürdürdü:
"Burada daha modern ve teknolojik imkanlarla yüksek kapasiteli aşı üretimleri gerçekleştireceğiz. Ayrıca Veteriner Tıbbi Ürün Kontrol Merkezini de oluşturuyoruz. Burada da her türlü ilaç, aşı ve tıbbi malzemenin testlerini yapacağız. Buzağı ve kuzu kayıplarını azaltmak amacıyla her ilçede eğitimler düzenliyoruz. Bu yıl ve gelecek yıl içinde 100 bin yetiştiriciye yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları yapacağız. Ayrıca hayvan hastalıklarından korunmak amacıyla kullanılan aşıların ve ilaçların üretimden uygulama aşamasına kadar geçen süreçte, soğuk zincir izleme sistemini bu yılın ilk yarısında kuruyoruz."
Yol haritalarının önemli bir hedefi olarak anaç hayvan üretimini artırılması olduğunu vurgulayan Yumaklı, yetiştiricilerin ihtiyaç duyduğu anaç hayvanları kendi işletmelerinden karşılayacak şekilde planlama yaptıklarını söyledi.
Bu kapsamda, hastalıktan ari işletmelerde cinsiyeti belirli sperma kullanımını teşvik ettiklerine işaret eden Yumaklı, "Anaç hayvan sayısının artırılması amacıyla dişi buzağılara ilave destek veriyoruz" ifadesini kullandı.
Son olarak Yumaklı, kümes hayvanları, arıcılık ve diğer alanlarda üzerinde çalıştıkları yeni uygulamaları zaman içinde paylaşacaklarını sözlerine ekledi.