Uluslararası Adalet Divanı'nın İsrail'in soykırım eylemlerinin önlemesi yönündeki kararına rağmen; jetlere ve tanklara yakıt sağlamaya devam eden çok uluslu şirketler kanlı ticaretini durdurmuyor.
Oil Change International (OCI) tarafından yürütülen bir çalışmaya göre Gazze’yi bombalayan İsrail jetleri ve tanklarının depoları, dünyanın en büyük petrol şirketlerinden bazıları tarafından dolduruluyor. İsrail, Gazze’deki soykırımı sürdürebilmek için kullandığı askeri jetler, tanklar ve diğer araçları için yurt dışından gelen ham petrole güveniyor.
Guardian ile paylaşılan araştırmaya göre, işgalci İsrail’in Gazze'deki saldırıların başlamasından bu yana ağırlıklı olarak Azerbaycan, Kazakistan, Rusya, Brezilya, Gabon ve ABD’den yakıt tedarik ediliyor. Data Desk tarafından yapılan analizler ise yakıt tedarikini kolaylaştıran büyük petrol şirketlerinin arasında BP, Chevron, ExxonMobil, Shell ve TotalEnergies bulunduğunu ortaya koyuyor.
Araştırmada dikkat çeken bir detay da son zamanlarda petrol ve yakıt taşıyan gemilerin, muhtemelen güvenlik nedeniyle İsrail'e ulaşmadan önce otomatik tanımlama sistemi (AIS) sinyallerini kapatması.
ULUSLARARASI ADALET DİVANI’NIN KARARI BÜTÜN ÜLKELERİ KAPSIYOR
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), geçtiğimiz dönemde İsrail’in Gazze’de soykırıma sebep olacak hamlelerden kaçınmasına yönelik geçici bir karar yayımlamıştı. Bu karar yalnızca İsrail’i değil bütün ülkeleri de kapsıyor. UAD’nin kararına göre bütün ülkeler, İsrail’in soykırıma varan hamleleriyle bağdaşan tavır sergileyemez. Öte yandan insan hakları örgütleri İsrail’in savaşa katılan araçlarının yakıtlarının doldurulmasının “soykırıma” doğrudan dahil olma sayılabileceğini söylüyor.
KARAR; SOYKIRIMA DESTEK OLAN ÜLKELER VE ŞİRKETLERİ BAĞLIYOR
İsrail'in Gazze'ye yönelik bombardımanı, UAD'nin İsrail hükümetini uyarmasına rağmen devam ediyor. UAD'nin kararının, soykırım eylemlerine suç ortağı olacak eylemler içine giren ülkeler ve şirketler için hukuki sonuçları doğurabilir. İnsan hakları uzmanları, İsrail silahlı kuvvetlerine petrol sağlayan ülke ve şirketlerin savaş suçları ve soykırımın suç ortağı olabileceğini belirtiyor.
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Özel Raportörü David Boyd, "Uluslararası Adalet Divanı'nın kararından bu yana İsrail ordusuna petrol sağlamaya devam eden ülkeler ve şirketler, korkunç insan hakları ihlallerine katkıda bulunuyor ve soykırımın suç ortağı olabilirler" dedi.
İsrail’in operasyonel bir sınır ötesi fosil yakıt boru hattı bulunmuyor. Bu nedenle de tedarik, büyük ölçüde deniz yoluyla yapılan petrol ithalatına dayanıyor.
İsrail, Aşdod ve Hayfa'daki rafinerileri beslemek için ham petrolün yanı sıra yurt içinde yakıt olarak kullanılan veya bazı durumlarda yeniden ihraç edilen rafine edilmiş ürünleri de ithal ediyor. Rafinerilerden gelen yakıtın bir kısmı doğrudan silahlı kuvvetlere gidiyor.
AZERİ PETROLÜ İSRAİL’E BAKÜ-TİFLİS-CEYHAN HATTINDAN TAŞINIYOR
İsrail’in en büyük petrol tedarikçilerinden biri Azerbaycan. Azeri petrolü İsrail’e Türkiye üzerinden taşınıyor. Yapılan analizde ortaya çıkan veriler şu şekilde:
- Ekim 2023'ten bu yana Azerbaycan'dan 1.440 kilotondan (kt) fazla ham petrol, İsrail'e gönderildi. Azeri ham petrolü, Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) boru hattı aracılığıyla taşınıyor.
- BP, BTC'nin en büyük hissedarı. Boru hattıyla taşınan Hazar Denizi ham petrolünün bir kısmını Azeri ulusal petrol şirketiyle birlikte üretiyor. BTC'nin azınlık ortakları arasında TotalEnergies ve ExxonMobil yer alıyor.
- İsrail'in Gazze işgalinin başlamasından bu yana toplam 260 bin tonluk iki Brezilya ham petrolü sevkiyatının teslim edildiği görülüyor.
- Total ve Shell yorum yapmaktan kaçındı. Petrobras'ın bir sözcüsü, "Aralık 2023 ve 2024'te üretimden İsrail'e herhangi bir ham petrol kargosu teslim etmediğini" söyledi.
- Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inácio Lula da Silva, İsrail'i en sert şekilde eleştirenlerden biri oldu ve devleti Filistin halkına soykırım yapmakla suçladı. Lula, Brezilya'nın İsrail büyükelçisini geri çekti ancak petrol ihracatını yasaklamadı.
- Veriler ayrıca Ekim 2023'ten bu yana en az 600 bin ton Kazak/Rus ham petrolünün Hazar Boru Hattı Konsorsiyumu (CPC) boru hattı aracılığıyla İsrail'e gönderildiğini gösteriyor.
- Rusya'nın ayrıca, hidrokraking yoluyla çoğunlukla jet yakıtı ve dizele dönüştürülen düşük dereceli bir akaryakıt olan vakumlu gaz yağının (VGO) düzenli sevkiyatına devam ettiği görülüyor. Rus VGO'su Karadeniz'deki limanlardan sevk ediliyor.
- Veriler aynı zamanda İsrail'in Sumed boru hattı üzerinden nispeten küçük ama düzenli ham petrol sevkiyatı aldığını da gösteriyor. Bu boru hattı, İsrail'in Gazze'deki askeri saldırısını eleştiren Suudi Arabistan, Mısır, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) ham petrol taşıyor.
Filistin BDS Ulusal Komitesi “İsrail'e askeri kuvvetleri için yakıt sağlamaya devam eden devletler ve şirketler, devam eden soykırımı desteklemenin doğrudan suç ortağıdır. Bu yüzden onları asla affetmeyeceğiz.” açıklamasında bulundu.
Kaynak: Guardian
