Emtia piyasalarında son dönemde en çok konuşulan ürün kakao oldu.
Son yükselişiyle 46 yılın en yüksek seviyesine çıkan kakao fiyatları ton başına 9 bin doları aşarak bakırı geride bıraktı. Mart ayında kakao fiyatlarında yüzde 50'ye varan artış yaşanmış, uzmanlar fiyatların 10 bin dolara çıkabileceğini öngörmüştü.
TARLALARI HAVA KOŞULLARI VE HASTALIKLAR VURDU
Batı Afrika'daki kuraklık ve şiddetli yağmur gibi olumsuz hava koşulları. Bitki hastalıkları, özellikle de CSSVD virüsü ile Fildişi Sahili ve Gana'daki üretimdeki düşüşe ek olarak arz endişesi ve spekülasyonlar kakao fiyatlarının doğrudan yükselmesine neden oldu.
Virüsten etkilenen ağaçların kesilmesi gerekirken, yeni dikilen ağaçların meyve vermesi 3 ila 5 yıl alıyor. Bu nedenle gelecek 2-3 yıldaki arzın son 15-20 yılın ortalamasından daha düşük olabileceği ve bunun da kakao çekirdekleri için ortalamanın üzerinde fiyatlara yol açabileceği öngörülüyor.
Arz endişesi nedeniyle, birçok şirket kendisini daha fazla fiyat artışından korumak için vadeli işlem sözleşmelerine giriyor. Bu da kakao rallisini daha da hızlandırıyor.
DÜŞÜK KAKAO HASADI BEKLENİYOR
Öte yandan Fildişi Sahili ve Gana'daki büyük kakao fabrikalarının tohum maliyetlerini karşılayamadığı için üretimi kısma veya durdurma kararı almasıyla kakao fiyatları rekor seviyelere tırmandı. En önemli üretici ülke olan Fildişi Sahili'nde bu yıl ekili tarlalarından bitki hastalıkları nedeni ile daha düşük bir kakao hasadı bekliyor.
FİYAT ARTIŞI ÇİKOLATA FİYATLARINI ETKİLEYECEK Mİ?
Dünyadaki kakao üretiminin yüzde 60'ını karşılayan Gana ve Fildişi Sahili'nden gelen haberlerin ardından, tüm dünyada çikolata fiyatlarının da keskin bir şekilde artması bekleniyor. Çikolata üreticileri, yüksek kakao fiyatlarını ya fiyat artışları şeklinde ya da ambalaj boyutlarını azaltarak tüketicilere yansıtılması bekleniyor.
KAKAODA REKOLTE DE DÜŞTÜ
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, kakao ağaçlarının böceklenmesinin kakao rekoltesinin düşmesine yol açtığını belirterek, bu bölgelerdeki yağışların ve hava sıcaklıklarının kakao sektöründe ciddi bir arz sıkıntısına neden olduğunu, stokların hızlı bir şekilde azaldığını söyledi.
Buradaki sıkıntının sadece fiziki talep olmadığını, aynı zamanda bunu gören yatırımcıların fiziki olmayan pozisyonlarını da artırdığını dile getiren Ergezen, bu nedenle kakao fiyatlarında çok ciddi bir yükseliş görüldüğünü söyledi. Ergezen, "2024 yılına geldiğimizde ise artık bu hava koşullarındaki değişimin etkisinin azalmasını beklerken halen devam ettiğini gördük. Böyle olunca da bu yıl fiyat artışları bir anda hızlanmaya başladı." diye konuştu.
Özellikle kakaodaki üretim açığının önceki döneme göre yaklaşık 4 kat arttığını kaydeden Ergezen, "Üretim açığı bu kadar yüksek olunca fiyatların da yukarıya doğru gitmesi kaçınılmaz oldu. Bu durumda çikolatada fiyat artışlarından ziyade boyutları küçülebilir. Zaten bu, Avrupa'da bazı çikolata üreticilerinde görülmeye başlandı." ifadelerini kullandı.