2024 yılındaki asgari ücret ve artışları hakkında merakla beklenen detaylar ortaya çıkmaya başladı. Hesaplamalar ve Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun Aralık ayındaki toplantısı önemli olacak.
2024 yılı asgari ücret zammı için geri sayım başladı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu Aralık başında toplanacak. Bu durum milyonlarca vatandaşı doğrudan etkileyecek. Komisyon toplantılarında, enflasyon oranındaki artışın asgari ücrete yapılacak zamda belirleyici olduğu belirtiliyor.
2024 ASGARİ ÜCRET TAHMİNLERİ SIRALANDI
Merkez Bankası'nın 6 aylık enflasyon tahmini yüzde 38'e yakın olması öngörülüyor. Asgari ücretin 6 aylık enflasyona göre artırılması durumunda net ücretin 15.735 TL olacağı belirtiliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, enflasyonun altında bir artış yapılmayacağını açıkladı. Asgari ücret zammı ile birlikte çalışma ve sosyal güvenlikteki ödemeler de artacak ve tüm iş kollarında asgari ücretin altında ücret ödenemeyecek.
İş sözleşmelerinde aksine hükümler konulamaz ve sosyal yardım nedeniyle indirim yapılamaz. Asgari ücret artışı, özel sektör ve kamu çalışanlarının yeni yıl zammını belirler. Asgari ücrete yapılan artış, diğer zam oranlarını da etkiler.
2025 ASGARİ ÜCRETE İLİŞKİN İLK RAKAMLAR
Sabah gazetesinden Hazal Ateş'in derlediği habere göre, asgari ücrete yeni yıl zammı ve diğer merak edilen soruların yanıtları aşağıda verilmiştir:
1-Asgari ücret neye göre belirleniyor, Ocak zammı ne kadar olacak?
Asgari ücret, temel ihtiyaçları olan yiyecek, giyecek, barınma ve ısınma için alınan en düşük ücrettir. Bu ücret, işçi, işveren ve hükümetin temsil edildiği Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenir.
Asgari ücret, ülke ekonomisi, enflasyon, yaşam maliyeti, geçinme indeksleri ve refah payı gibi faktörlere bağlı olarak belirlenmektedir. Temmuz ayında asgari ücret brüt günlük 447,15 TL, aylık brüt 13.414,50 TL ve net 11.402,32 TL olarak belirlenmiştir.
Asgari ücret zammı hakkında henüz resmi bir açıklama yapılmamıştır, ancak beklenen artış oranının %40-50 aralığında olacağı söylenmektedir. Eğer artış oranı %40 olursa, asgari ücret 4.560 TL artarak 15.962 TL olacak, ancak memur maaş artışı da dikkate alınırsa %50 artışla 17.103 TL'ye çıkacaktır.
2-Kaç kişi asgari ücretle çalışıyor, yapılan zam kimleri etkiliyor, bütün iş kollarını kapsıyor mu?
Yaklaşık 18 milyon SSK'lıdan 6.6 milyonu asgari ücretli olanlar, artıştan etkilenenler arasında işverenlerden Genel Sağlık Sigortalılar, isteğe bağlı sigortalılar, evde tarhana yapan bayanlar, işsizlik sigortası alanlar ve yurtiçi ve yurtdışı borçlanma yapanlar bulunuyor.
Asgari ücretli çalışanların kıdem ve ihbar tazminatı artacak, işsizlik ödeneği ve kısa çalışma ödeneğinin tavanı yükseltilecek. Bu karar tüm iş kollarını kapsayacak şekilde belirleniyor.
Linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan işçilere normal asgari ücretin iki katından az ödeme yapılamaz.
3-Asgari ücret kaç gün üzerinden hesaplanıyor, 2024 yılı için 6 aylık mı, yıllık mı belirlenecek?
Ücretin bir günlük belirlenmesi esas olup, aylık, haftalık, saat başına, parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapılıyor.
Saatlik ücret aylık 30 iş günü üzerinden hesaplanıyor. Haftada 1 gün yasal bağlamda zorunlu ücretli izin ve 45 saatlik haftalık standart çalışma saati bulunuyor.. Haftalık çalışma saati haftanın diğer günlerine yayıldığında günlük mesai 7.50 saat hesaplanıyor.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Aralık başında toplanacak. Asgari ücret zammında üst sınır iki yıllık olup, Komisyon ister yıllık isterse aylık belirleyebilir.
4-İşveren yaş, bölgesel kriterlerle çalışanları asgari ücretin altında ücretle çalıştırılabilir mi?
İş akitlerine ve toplu iş sözleşmelerine bunun aksine hükümler konamaz, konulsa bile geçerli olmaz, asgari ücretin altında ödeme yapılamaz. Belirlenen asgari ücreti ödemeyen veya eksik ödeyen işveren vekiline idari para cezası uygulanır.
İş Kanunu kapsamında olanlara değil, deniz-basın iş kanunları ile Borçlar Kanunu'na tabi olarak çalışan işçilere de ödenecek ücret asgari ücretin altında olamaz.
5-Yeni asgari ücret artışıyla kıdemle birlikte hangi ödenekler artacak?
İşsizlik maaşı, iş göremezlik ödeneği, emzirme ödeneği, ihbar tazminatı da artacak.
Emeklilik için doğum ve askerlik borçlanması yapanların ödeyecekleri miktarlarda artış olacak.
6-Asgari ücrete vergi muafiyeti, işverene destek sürecek mi?
Tüm ücretlilerin asgari ücret düzeyine kadar olan gelirleri vergi dışında bırakılıyor. Asgari ücrette yapılan her artış tüm çalışanlar bakımından vergi istisnası tutarının artışı kadar gelir avantajı sağlıyor. Bu kapsamda gelecek yılın bütçesinde 595.1 milyar lira vergi istisnası öngörüldü.
Dolayısıyla muafiyet devam edecek. İşverene asgari ücret desteği Temmuz ayı itibariyle 500 liraya çıkarıldı. Bu yılın ilk 7 ayında 1.7 milyon işyerine yaklaşık 19 milyar lira asgari ücret desteği verildi. Yeni yılda devamına hükümet karar verecek.
7-Asgari ücret geliri olan üniversite öğrencileri kredi, burs alabilir mi?
Asgari ücret düzeyinde aylık veya ücretle sürekli bir işte çalışan veya gelire sahip olan öğrenciler Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'ndan burs veya öğrenim kredisi alabilir.
8-Asgari ücret senet, bono, kuponla ödenebilir mi, alacakta zaman aşımı söz konusu mu?
Senet, kupon, bono ya da diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz. Ücret yabancı para olarak belirlendiyse ödeme günündeki rayice göre Türk Lirası ile ödenebilir. Ücret alacaklarında zaman aşımı süresi 5 yıldır.